Gargantua eta bere
seme Pantagruelen istorioak entzutez baino ez dakizkit. Baina Bilboko
Gargantua txikitatik ezagutzen dut eta haren ahotik sartu eta uzkitik
irtenda nago. Lan eszeniko bat bat
dela medio, Bilboko Gargantua protagonista duen ipuin labur bat
idazteko eskatu didate. Egun pare bat egin ditut nondik heldu asmatu
ezinik. Eta oso inspiratua agertzen ez naizen arren hauxe da otu jaten guztia.
Gargantua
Mahats-herrian
; bai mahatserrian esan dot. Begoñako errepublika Bilbok jan
aurretik, erraldoi bat biz ei zan. Hanka bat Mira floresen eta bestea
Ollarganen jarrita, Boluetako antaparetan ura edaten ebana.
Iger-igerrian egoten zan, inguruetako ospakizunetan jan edanak egin
eta etxera bueltatzen zanean.
Kontuak
atara zelako egarriagaz etortzen zan ze, Ibaizabalek be beran ur
emariekaz astebete behar izaten eban boluetako antapara eta ubideak
betetzeko.
Jan
da edan barritz, miserikordiako txarriak eta botxiko txikito zaliek
baino gehidxau. Atara kontuak zenbat edango eban. Mahatserrikoek be
Bakixora etorri behar izaten eben txakolinetan euren kupel eta
barrikak bardintzeko. Jan barritz baztarrak Gargantua izena ez
eutsen alperrik jarri.
Gargantuari
jaten emotea hondamendia zan. Pasatzen zan leku guztietatik, goseak
akabatzen eban familia. Eta zer jan aurkitzen ez eban lekuetan umeak
bahitu eta eroaten ebazan, ondo gizendu ostean jateko. Bilbo eta
inguruetako guraso guztiak izututa bizi ziren umiek ostondu ezinik.
Erraldoi
tripazorroaren gehiegikeriakaz aspertuta Bilbotarrak plaza barrian
batu ziren zer egin erabakitzeko. Asko eztabaidatu eben baina inori
ez jakon ezer bururatzen. Halako baten, Etxaniz zeritzon Bilboko
bonbero edo suhiltzaile batek zera esan eban:
.--Hauxe
egingo dogu! Ibaizabal udxolakaz (uriola) bete bete datorrenean,
Legizamoneko uharkan buztin ur lodiak beteko dogu. Atzera be,
bidxamonak egarrituta datorrenean, boluetara datozen urak edaten
hasten danean presa askatu eta buztin artean itoko dogu.
Eta
halantxe jazo zan, gaupasa eginda zetorren goiz baten, betiko lekuan
ahuspez jarrita egarria itotzen egoala, uharka askatu eta basa,
lupetz eta buztin ur artean harrapatu eben Gargantua. Uxolaren
indarrak buztin bola erraldoia errekan behera Barakadoraino eroan
eban. Barakaldoarrek barritz, harrapatu eta bertako labe garaietan
egosi eben.
Egositako
buztina apurtu ebanean, barruan aho zabalik ahuspez edozer jan eta
edateko prest
dagoen
giza irudi erraldoia agertu zan . Lehenengotan jendeak atzera egin
eban billurtuta, bizirik emoten eban eta... Baina ez, kanpotik
gogortuta egoen eta barrua hutsik.
Umeek
laster kendu eben beldurra eta konfiantza hartu ahala beragaz olgetan
hasi ziren. Erraldoi ume jalearen ahotik sartu ziren eta atzeko
zulotik urteten ebela konturatu zirenean, jostailutzat hartu eben,
holantxe, munduko txirristarik famatuena bihurtu zan.
Sinesten ez
badauztazue, joan Bilbora batez be jaietan, joan aste nagusian. Joan
edonoiz, non edo han, geur be hantxe ikusiko dozue eta
