Doro Kontalari

Sagarrarena

Gure aitak, bere neurrien menpeko emaztea lortu zuenean, arbuiatu egin gintuen. Amak orduan; gure amak, zera pentsatu zuen.

— Jainkoak gizona bere irudi eta antzerako egin badu, paradisuak ez jainkoak dute askorik merezi. Holakoengandik, hurrean baino urrun hobeto! Beraz, fardela lepoan, anai txikia bularretik zintzilik eta ni eskutik asagotzea erabaki zuen.

Asebetea bizitzera hartaratua dagoenarentzat gogorra da gabezia, beldurgarria egunen segida. Bi umedun amarentzat ordea gau lazgarria. Egunsentiarekin berriz, asetasun barruti hartatik haratagoko lurrak ezagutu genituen. Eremu basatiak izanagatik denok berdintzen gintuen mundua. Ordutik ona ibiltari gara. Gure amak ez du sekula nonbaiten pausatzerik entzun gura izan. Leku baten denbora lar egonez gero, leku hori alperrik galdu egiten dela dio eta mundua luzarorako eduki gura badugu, birloratzen utzi behar zaiola.

Mundua borobila da ordea, leku berdinetik birritan ez pasatzeko asmoz, zeharka, bidezidorrik txikiena ere baztertu gabe ibili arren, askenean beti zaramatza hasierara. Horrela gertatu zitzaion gure amari, bueltan-bueltan gure aitarekin egin zuen topo, orduantxe izan zuen paradisuan gertatutakoaren berri. Baina, zuek hori, nik baino hobeto dakizue ezta?

Gure amak, halako kontu barik, arbolatan ugari eta eder zeudelako, fruitu batzuk hartzeari ekin zion, jana behar genuen guztietan egin ohi zuen moduan. Baina, hara non! aitak ikusi eta lege berriaz ohartarazi zuen.

— Sagasti horrek ugazaba du.— adierazi zion atzeko aldetik. Gure ama ustekabean hartu eta eskuan zeukan erregina sagarra erori zitzaion.— Gainera hartu duzun hori, ezin da ezta ukitu ere egin. Debekatuta dago eta zigorra jasoko duzu.

Ezustean hartu zuen ama eta totelka erantzun zuen

—No..nondik a..agertu haiz? Zer egiten duk hemen?.

.— Zer egiten dun heuk hemen inoren sagarrak lapurtzen?.— Bota zion zakar.

.—Inoren sagarrak? zer esaten ari haiz? Ze berba modu duk inoren hori? Zer esan gura du?

.— Argi zegok hartzen ari haizen fruituak ugazaba duela eta haren baimenik gabe batzen ari zarela, beraz lapurretan harrapatu zaitut.

.—Lapurreta diok?.—entzundakoaz harrituta.

.—Lapurretan bai! Heurea ez dena hartzen.!.—Handikien antzera egin zion berba.

Gure amak zer esan jakin gabe jarraitzen zuen, harik eta senar ohiaren jarreraz konturatu arte. Holakoetan gure ama berotu egiten da, barrena borbor jartzen zaio eta hori gertatzen denean hobeto urrun egon.

.— Inorena, bekatua, lapurreta, zigorra. Hi burutik eginda hago! Ze lelokeri dituk esaten ari haizenak? Giltzak buelta eman dik ala?.

.— Lilith kontuz! Lotu mingain hori eta neurtu berbok! Zuk alde egin zenuenetik ona kontuak asko aldatu dituk. Ikusten dunan guztia orain neurea da.

.— Hireak? Nola? Hirea heure bizitza izango duk, soinekoak eta jaten ari haizenean, baina lurra, zuhaitzak, basoa eta piztiak nola izango dituk hireak?

.— Gure Jaunak ala nahi duelako.

.— Ala! Joan hadi zakutik hartzera! Gainera, zergatik heureak eta ez dingilizka dagoen suge horrenak esaterako?

.—Piztiak ez ditek bururik.

.— Eta nireak… Zergatik ez nireak? Edo ni ere piztia nauk?

.— Eta ez nola nahikoa! Emea! Emea eta kumea gainera.

.—Betikoan jarraitzen duk kirten horrek! Pozik egon behar dun hire emaztea. Halako enbelekua tokatu zaiona.

.—Pozik egoteko arrazoia dik. Onik ateratzen utzi diodalako. Ez zegok kexatzeko moduan.

.—Kalteren bat egin izan balizu bezala mintzatzen ari haiz. Zer hari ere gainera igotzeko gogoa sartu zaio ala?

.— Enbra ostiok! Beti zeuena egin behar. Bere erruz gaudek guztiok egoera honetan.

.—Zer egin du ba!

.—Sagarra Jan!

.—Berak jan? Berak jan badu berari egingo zion kalte. Baina guri….

.—Denoi. Zuk sagarra hartu duzun sagarrondo horretatik jan zuen

.—Eta? Sagarrak ez dio sekula inori kalterik egin.

.—Sagarrondo hori, gure Jaunarena da. Eta bertatik jatea debekatu digu.

.—Baina ez didazu esan gauza guztiak zeureak direla?

.—Arbola hori ez ezik.

.—Ba ni ez nauk hirea! Ez nire semeak!

.—Dena duk Bera.

.—Baina ez didak esan dena dela hirea.

.— Berba egiteko modu bat da. Benetan dena da berea, ni bere ondasunen jagolea baino ez naiz. Denok gaituk bereak.

.—Bai kontuxu! Horixe baino ez niana behar! Beste kirten bat gainean.

.— Gure Jauna iraintzen ari haiz.

.—Hirea! Ez nirea!

.— Hori bekatua duk, bekatu mortala.

.—Hi, argitu iezadak kontutxo bat. Zer demontre duk bekatua?

.—Gure jaunak sagar debekatua jan ostean asmatutako zigorra. Gure ondorengo guztiek jasango dutena.

.—Zure ondorengoak diozu? Eva eta zureak esan gura duzu?

.—Bai.

.—Ezkerrak!

.—Zer ba? Zergatik pozten haiz?

.— Bekatuaren kontu horrekin kezkatzen hasita nengoelako.. Baina, zuk esandakoaren ondotik, guk, ibiltari gabiltzan buhame, kittano, motzaile edo ijitook ez dugula beldurrik izan behar konturatu naiz.

.—Bekatua denontzako da berdina. Guztiok gara bekatariak!

.—Hara mutil! Ni eta nire ondorengoak ez!

.— Bai. Zuek ere bai! Zu ere zigor horren ondorioz lanari eta erdiminei zigorrari lotua zaudete.

.— Hireak egin dik mutil! Lana eta erdimina zigortzat badituk akabo. Ez dut hire larruan egon gura. Ez gure gain jaurti zure errua. Gu ez ginen paradisuan hori jaso zenean. Beraz ez lana ez erdimina ez dituk zigorrak guretzat. Bekatua ordea, hain da baloratzen saila. Ni ez naiz bekatari.

Gure aita marmarrean ari zen bitartean. Gurdi ardatza, Bautista Bazterretxek lapurtu aurretik, haltzaren bihotzarekin egindako gurdian geure lau trastez bete eta arre esan genion Margaritori. Ez zigun lehenengoan kasurik egin, belarriak euliak uxatzeko moduan mugitu eta belarrari ekiten jarraitu zuen; hark ere bere nortasuna duelako. Baina laster, buzkantza ondo hornitu ostean jakin zuen hura ez zela buhameentzako lakua, buhame, kittano, Motxaile edo Ijitook gure amaren kastakook, mundua dugula herrialde. Lau hankan ekin zion margaritok bideari, horregatik gaude hemen, zuei gure historia kontatzen